PROVINCIE-MEIJERS GRONINGEN 1632-1719

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Rijksarchief Groningen: Statenarchief inv.nr. 2658
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

 Indeling
Dit bestand '0' bevat een groot deel van Spanheims inleiding.
De bestanden 1-4 zijn ingedeeld per Ommelander kwartier:
1. Fol. 1- 61 Stad, Gorecht en Oldampt
2. Fol. 62-156 Hunsingo
3. Fol.157-249 Fivelingo
4. Fol.250-331 Westerkwartier
5. voor dezelfde Fol. nrs. - de huurders in 1721 en 1755, ontleend aan B.W.Siemens (1962).

 

GROOT STAADT BOEK VAN ALLE DESER PROVINTIE LANDEN

En vaste goederen soo binnen als buiten de Provintie geleegen.

Soo en in diervoegen als deselve in 't jaar 1632 voor de eerste maal in ordre van de respectieve Quartieren en Carspels alwaar de landen zijn liggende.
Met alle veranderingen sedert die tijdt op deselve voorgevallen, 't zij omtrent de gebruikers en huiren, 't zij omtrent de verwisseling en tijdelijx gedaene vercooping etc. Soo als bij ieder plaats is angehaelt.
Alles uit de volgende jaarelijke rekeninge geextraheert en te samen gecollecteert tot het jaar 1719 incluis

Door
Andreas Spanheim
Rentmeester deser Provintie vaste goederen

Spartam quam nactus es adorna

Voorberigt

1mo:  Dat dit Staatboeck is opgestelt nae de order van de Quartieren en Carspelen soo als deselve in't jaar 1632 voor de eerste mael door Dietert Henricks zijn opgestelt en in de rekeninge staen gereegistereert en seedert die tijt altijt is ende wordt geobserveert.
2do:  Dat voor het jaar 1632 alle de Provincie landen en vaste goederen soo vrij als beclemt in wat gedeelte van de Provincie de selve waeren geleegen; egter als Geestelijke goederen ook in de boeken of generaele rekeningen waeren geregistreert onder de Cloosters en Abdien waer onder deselve resorteerden welcke oock in de tijd waeren als soo veel ruibrijken of capita van rekeninge.
3.    Dat daerom alhijr in margine bie ider plaats is aengeteikent de naem van de respective Cloosters onder welke sij hebben gehoort met een cijffer getael, staende op de Fol: van de voorgaende rekening te weten van 't jaer 1631 alwaer deselve plaets is te vinden.
4.    In contextu vind men de naeme van de meijers of gebrukers van de plaats met de grootheit van dezelve, soo als die in't jaer 1632 was bekent.
5.    Dat hijr bij tijdlijx zijn aengehaelt de naemen van de meijers so succescivelijck op malkanderen zijn gevolgt in't gebruick der voorschreeven landen, 't zij door overdragt, erffenisse, houwelijck, inhuiringe of anders.
6.    Dat tegens over ijder plaats in margine oock is aengeteikent de huiren die de voorsr: plaetsen jaerelijcks aen de Prov: hebben gegeeven soo dat men aenstons kan zien het onderscheidt daer omtrent tijdelijcke voorgevallen.
7.    Dat nog daer bij is aengehaelt alle de veranderingen op voorsr: plaatsen sedert die tijd voor gevallen 't zij dat vrije plaetsen beklemt zijn geworden 't zij van eenige nieuwe meting van der selver verdelinge ofte verminderinge geschiedt door verkopinge en vergraevinge als oock door verwisselinge met bievoeginge an Staadtse Resol: waer op dit alles is geschiedt.
8.    Hier mede is aengehaelt de aenkoop en verkoopinge der huisen op Prov: grondt staende geschiedt geduirendende de administratie van de rentmeester Spanheim te wieten van't jaer 1682
9.    Dat hijr tot groote verligtinge gevoegt zijn eenige registers als,

1. Van de Cloosters en Abdijen onder welcke de vaste goederen eertijdts hebben gehoort

2. Een Register van alle de Caspelen onder welcke de voorsr: goederen nu geregistreert staen, met nog een klein register van de overijge ruibrijken onder welcke andere goederen en gerechtigheeden staen geregistreert om met een opslag de begeerte plaats te vinden.

3. Een van enige besondere bijnaemen soo de voorsr: plaetsen eertijdts hebben gehadt soo wegens haer sijtuatie als anders, en waer mede sie voor een groot gedeelte nog bekent zijn, met bievoeginge van de Caspels daer dese zijn liggende.

 


1. Register van de Cloosters en Conventen onder welke dertijds de Provincie vaste goederen hebben gehoort.
Nae de ordre der rekeninge geobserveert, in't jaar 1631 en bevoorens

Cloosters                        De Incomsten op't jaar 1631

Aduwerd
Selwert
Wittewijrum
Rottum
Felwerd of Olden Clooster bij Den Dam
Thesinge
Grisemonnike
Olden-Clooster in de Marne
St.Anne
Essen
Cuisemer
Hilligerlee
Geestelijcke maagden Convent
 34812-17- 3
12178- 7- 1
8210- 8- 2
3565- 5- 6
4209- 5- 6
4319-10- 6
4460- 7- 6
3638-15- 4
3044- 4- 4
3177-11- 5
2652- 6- 4
2316- 6- 4
3105-19- 4
                       +89790-17-7
Nien Clooster bie den Dam
Schilwolde
Scharmer
Termunte
Jacobiner in Winsum
Jacobiner in Groningen
Warffum Commanderij
Ooster Wijrum
Wijtwerdt Ao: 1617 in de possessie gestelt
   Ao: 1620 vide Res: van den Febr:
De Probstije tot Loppersum
   Ao: 1627 vide Res: van den 31 Juli
De Probstie tot Liens.
 2681- 2- 1
1349- 9- 1
1254-19- 3
1626- 4- 2
726-18- 6
871- 4- 6
11535-15- 3
6776-11- 5
3389-18- 6

463-15- 6

569- 3- 1
                        +31245- 2-1
      Ao: 1628 vid: Res: van den Feberwari

            Inkomsten de Ao: 1631         Somma 121036--



2de Register van alle de Carspels onder welke de Provincie plaatsen zijn geleegen
[ in origineel: 4 kol., 2 per pag.]
[ Folionrs. ontbrekend, maar hieronder aangevuld ]
[ De volgorde is als bij Spanheim maar niet geheel alfabetisch ]
[ Dit register is nuttig om een bepaalde plaats te vinden: ]
[ bestand 1: 1-61, 2: 62-156, 3: 157-249, 4: 250-331 ]
          Folijen
A
Adorp 153
Aduwert 287
Andel 139
St:Anne 199
B
Baffelt 143
Bedum 67
Bierum 158
Borgsweer 55
Blieham 61
C
Cantes 88
Cloosterbr: 94
Colham 238
Crewert 225
Cuisemer 321
D
Delfzijl 230
Dilligt 17
Doorenwert 80
Dorquert 256
E
Eelswert 87
Eendrum 111
Engelbert 21
Eenum 171
Eppinghuisen 120
Essen 12
F
Farmsum 175
Feerwert 286
Felwert 232
Finserwolt --
Fransum 270
G
Garmerwolde 221
Garnwert 278
Garrelsweer 192
Godlinse 161
Grijpskerk 318
Grijsemonnike 58
Groote munte 56
           Folijen
H
Ham 291
Haaren 15
Harckstede 196
Harsens 151
Heveskes 176
Helpen 23
Heidenschap 195
Hilligerlee 25
Hoerhuise 97
Holwijrda 227
Hoogkerck 250
Hoogemieden 296
J
Jucquert 224
L
Lalleweer 60
Leegekerk 250
Leegemieden 328
Leermis 169
Lesterhuis 59
Lettelbert 325
Liens 99
Loppersum 182
Losdorp 161
M
Maerhuisen 106
Maarslag 105
Menkeweer 73
Middelbert 20
Middelstum 8
Midhuisen 187
Midwolde 42
Midwolderhamr: 44
Mieden 24
N
Niebert 331
Nienclooster 91
Noordijk 18
Noordthorm 310
Noorwolde 65


 Folijen
O
Obergum 112
Oldehoove 313
Oldekerck 317
Oldencl.i.d.Marne 90
Onderwijrum 72
Oosterwijrum 181
Osterwijtwert 169
Oostum 268
Oostwolt 323
Oterdum 178
Onne 18
P
Pieterbuiren 150
R
Ranum 112
Rasquert 146
Rottum 81
Rijp 169
S
Sauwert 151
Saxen:huisen 109
Scharmer 237
Scheemda 47
Schilligeham 114
Schilwolde 242
Selwert 154
Siddebuiren 246
Slogteren 241
Spijck 57
Stadts Tafel 1
  en [Stadts] Hamrick 7
Stedum 188
Stidtswert 76
Stuirwolde 220
Sijbaldebuiren 315







          Folijen
T
Ten Bour 207
Ten Post 191
Thesinge 215
Thesingebouren 217
Tiamsweer 231
Tijnalinge 148
Termunte 56
U en V
Usquert 122
Uijthuisen 121
Uitwierde 229
Vierhuisen 98
Vliedorp 102
W
Wagenborgen 51
Warfhuisen 103
Warffum 129
Westerbroeck 238
Wester Emden 186
Westerlee 31
Westernieland 150
Westerwijtwert 76
Weijwert 176
Wierhuisen 151
Wierum 260
Winschoten 42
Winsum 114
Wirdum 173
Wittewierum 203
Woldendorp 47
Woltersum 194
Z
't Zandt 162
Zeerijpe siet Rijpe
Zuirdijk 98
Zuidbroek 23
Zuidhorm 302
Zuidwolde 62

3de Register van de bijnamen soo de Provincie plaetsen eertijts hebben gehadt, soo wegens hare situatie als anders met de Carspels daer de t vinden zijn.

D.Aa vide Midwolde en Den Ham
Alweer v: Tinalinge
Aduwerder washuis v: Leegkerk
Voorwerck v: Wijrum en Fransum
Aernwert v: Crewert
Alingehuis v: Garnwert
Ammingaheert v: Warfum
Aijngehorm v: Harkste
Bamsummerland v: Termunte
De Balke v: Loppersum
Barkhuis v: Cantes
Barwert v: Oldehoove
Bawers v: Ten Buir
Bethlehem v: Rottum
Bonaerthuis v: Harsens
Bultplak v: Haren
De Busch v: Usquert
Bijlveene v: Warfum
De Bijl v: Zuidhorm
Catmus v: Felwert
Cleiwert v: Dorquert
Cleijwierum v: Holwijrda
Cnotte Camp v: Dilligt
Coldehol en Coorendijk v:'t Zant
Cromme Venne v: Borgsweer en Termunten
De Delt v: Stitswert Doornwert Rottum en Warfum
Dijkshorn v: Ten Bour
Dollert en Dollertsdijk v: Midwolde
Drentse Laen v: Stadts Tafel
Duivels-dobbe v: Suidbroek
Eelshuis v: Siddebouren
Eerensthiem v: Maerhuisen
Elderhuisen v: Bedum
Emmetil v: Lettelbert
Feddemahuis v: Cloosterbuiren
Ferwerder mieden v: Fransum Garnewert en Feerwert
Fraijemaheert v: Ten Post
Fijmeler v: Termunte
De Gaa v: Zuidhorm
De Gast v: Hilliger en Westerlee en Waegenborgen
De Gate v: Stadts Tafel
Gardemeweer v: Holwijrda
Gaijkema v: Leegkerck en Wijrum
De Geusenweg v: Suidwold en Selwert
Gevesweer v: Farmsum
De Grouwedijk v: Enum Wittewijrum
De Greupham v: Holwijrda
De Grondzijl v: Zuidwolde
Grijsloot v: Liens
De Haantil v: Warfum
Hagelvlagge v: Suidwold
Hardenbergcamp v: Essen
Harsten v: Wagenb[or]rge
D' Haver v: Bedum en Middelstum
Heekum v: Souwert
Helwert en Hewelswal v: Usquert
Hiddingezijl v: Saxumhuise
Hoexmeer v: Loppersum
D'Holm v: Andel
D'Horn en Horenschedijk v: Stadtstafel
Houwe v: Liens
't Hoijhuis v: Dorquert
Hoijsema v: Warfum
Heulsemahiem v: Stadt
D'Jeukel v: Midwolderhamr:
D'Jouwer v: Sibaldebuiren
De Kleidobbe v: Selwert
Koninckshiem v: Selwert vrielt:
Konings Venne v: Engelbert
Kurreweg v: Stadt
't Kuipland v: Westerlee
D' Laan v: Essen
Langenhuis v: Eelwert


 Langemieden v: Midwolderhamr:
Langeraek v: Bedum
Langemeer v: Hoogemeeden
Lasquert item
Luitke en Groote v: Tamsweer
Lippingaheert v: Enum
Lutkesaxum v: Baffelt
Lutgewolde v: Bedum
Maarhuis v: Godlinse
Merum v: Loppersum
Monnekedijk v: Hoog en Leeg Mieden Zuithorm
Monnekeweer v: Midwolde
Moorthuis v: Zuidwolde
Nienhuis v: Midwolde Suidwolde en Fransum
Nieuwbrugge v: Leegekerk en Leegemieden
Noorbroksterham: v: Zuidbroek en Scheemte
Noorderhoogerbrur v: Noordijk en Zuidwolde
Oesingeweer v: Loppersum
Oldenweer v: Warffum
D'Oldijk v: Wierhuisen
D'Ossegang v: Warfum
D'Osseham v: Midwolderhamr:
Oosterhoogebrug v: Stadt en Middelbert
Ostwolderhamr: v: Woldendorp
D'Pauw vide Stadt
De Pekel v: Hilligerlee
Ploijersma v: Pierbuiren
Puittemaheert v: Suidwold
Ransweert v: Oosterwijrum
Reijder v: Termunten
Reijdiep v: Selwert
Rollingeweer v: Maarslag
Roodehaen v: Engelbert en Middelbert
Rodeschool v: Bedum en Middelstum
Roowolt v: Menkeweer en Obergum
Ruijgewaert v: Grijpskerk
Ruijscherbrur v: Noordijk en Heidenschap
Op de Ruite v: Colham
Sassemaheert v: Noordijk
Schaaphalterzijl v: Marhuisen
Scheemderhamr: v: Midwolderhamrik
Schouwen v: Warfhuisen
Slijkehorn v: Oldehove
Smeersema v: Warfum
Somerdijk v: Woldendorp
Stelterweg v: Godlinse
't Susterhuis v: Wittewijrum
't Suiperhuis v: Zuidwolde
Suirveen v: Winschoote
De Sijpe en 't Sijperlant v: Hilligerlee en Westerlee
't Swaijlant v: Wagenborgen
D'Togtwal v: Zuidhorm
Tijum v: Winsum
Ubbelant v: Harkstede
Ubbenathien v: Eenum en Schilwolde
D'Vledder v: Midwolderhamrick
De Vledderbosch van Warfhuisen
De Waart v: Grijpskerck
't Waschhuis v: Ten Bour
Wasingehuis v: Wijrum
Wassenerveen v: Selwert
Walum v: Bierum
Watwert v: Usquert
Westerhorn v: Grijpskerk
Westermieden v: Baffelt
Wildehuis v: Grijpskerk
Wilkerhuis v: Harsens
St: Wolbrig v: Stadt
Woltmade v: Wirdum
Woldijk v: Stadt Bedum Ten Bour Zuid en Noordwolde
Wijtwert v: Usquert
Zijldijk v: t Zant
 

 

Register van verscheiden ander goederen als volgt
[NB. Fol.331-410: 'Landen vrij van behuisinge']
 
1. Hiemsteden
2. Grondpagten
3. Provincie veeren
4. Prov: Visschenijen
5. van Deken Lammer en Koeschot
6. Beheerschte Landen in Oost Vrieslant
7. Drenthse Erven
8. Prov: Landen in Collumer Land
9. Pro: Eilanden
10. Prov: Veenen
11. Hovingen
12. Prov: Tienden
13. Prov: Huisingen Kloosters en Kerken
14. Van Goederen ten deele verkogt en Eenige onverkogt
15. Goederen van 't Oude Canaal [dit betreft het Reitdiep]
Fol:
[ 411 ]
[418- huizen in de stad]
[ 428 ]
 
[ 430 ]
[ 432 ]
[ 433 ]
[ 435 ]
[ 438 ]
[ 437 ]
[ 439 ]
[ 440 ]
[ 441 ]
 
[449 t/m Fol.451]

Calculatie van de groodtheit der Prov: landen soo als deselve zijn geweest Ao: 1632
De jucken en deimten onder grastallen gereekent bestaande als volgt
 
1. Stadts Tafel Gorecht en 't Oldampt
2. Hunsingo
3. Vijvelingo
4. Wester quartier
5. Vrielanden
 
                    te samen
Grastallen
3585 1/2
12494
11525 1/3
9793 3/4
1690
---------
39115 7/12 gr:

Hier onder niet begreepen verscheiden corpus landen, landerijen, ackeren, campen, hiemsteden, dijckstallen, quelders, veenackers en veenbouten etc. soo ongemeeten in genere worden verhuirt ...

Calculatie van de groodtheit der Prov: landen soo als deselve zijn Ao: 1719
De jucken en deimten onder grastallen gereekent bestaande als volgt
1. Stadts Tafel en Hamrick
2. 't Goregt
3. beide Oldamten
4. Hunsingo
5. Vivelingo
6. Wester quartier
7. Vrielanden
 
na de noukeurigste calculatie
  salvo errore calculi bedragen
346 1/4
1625 3/4
3705
13096 1/2
11297 3/4
9605 1/4
1825 3/4
---------
 
41502 1/4

NB: Hier onder niet begreepen, verscheidene landen, ackeren, dijkstallen etc. soo ongemeeten in genere worden verhuirt. Pro memorie. De jaar[l]ijkse inkomsten van bovenstaande landen komende, bedragen voor het jaar 1719 in globo ge: de somma van 88164-13-2